Διαδικασία Συνέλευσης
Μια συνέλευση χρειάζεται κανόνες για να τηρείται η τάξη, για την προστασία και την ελευθερία της μειοψηφίας, για την έκφραση της βούλησης της πλειοψηφίας και για γίνει σεβαστός ο χρόνος των συμμετεχόντων. Οποιοδήποτε μέλος της συνέλευσης μπορεί να εφαρμόσει αυτούς τους κανόνες και να απαιτήσει την εφαρμογή τους από τον συντονιστή, ώστε η ομαλή διαξαγωγή της συνέλευσης να μην εξαρτάται ή κυριαρχείται από ένα ή από λίγα άτομα, αλλά από την τήρηση των κανόνων της συνέλευσης.
Συντονιστής
Κάθε συνέλευση έχει έναν συντονιστή (προεδρεύων, πρόεδρος). Ο Συντονιστής φροντίζει να τηρείται η διαδικασία, να είναι ξεκάθαρο το θέμα που συζητείται κάθε φορά, να είναι ξεκάθαρες οι αποφάσεις που λαμβάνονται, και να δίνεται ο λόγος σε όσους θέλουν να μιλήσουν με δίκαιο και δημοκρατικό τρόπο.
Θέματα/Προτάσεις
Στην συνέλευση συζητούνται θέματα, μερικά από τα οποία είναι προτάσεις για τη λήψη αποφάσεων.
Θέματα μπορούν να έχουν τεθεί εκ των προτέρων, στην ατζέντα, ή να θέτονται επι τόπου, σε σημεία της συνάντησης που δεν διακόπτουν κάτι άλλο.
Στη συζήτηση ενός θέματος, κάθε μέλος που θέλει να μιλήσει, πρέπει πρώτα να λάβει τον λόγο από τον συντονιστή. Το μέλος που πρότεινε το θέμα έχει δικαίωμα να μιλήσει πρώτος, κάνοντας μια εισήγηση του θέματος. Προτεραιότητα στη συζήτηση έχουν μέλη που δεν έχουν μιλήσει για το θέμα. Κάθε ομιλητής μπορεί να πάρει το λόγο μέχρι 2 φορές ανά θέμα, και εχει χρονικό όριο για να μιλήσει 3 λεπτά κάθε φορά, ή όσο έχει προαποφασιστεί από την συλλογικότητα.
Στο τέλος της συζήτησης μιας πρότασης, λαμβάνεται η απόφαση υπέρ ή κατά της πρότασης με συναίνεση ή ψηφοφορία.
Ερωτήσεις
Οποιοδήποτε μέλος μπορεί να διακόψει για διευκρινιστική ερώτηση. Πριν κάνει την ερώτηση πρέπει να ζητήσει τον λόγο από τον συντονιστή (π.χ. εκφωνόντας "ερώτηση"). Ο συντονιστής μπορεί να δώσει τον λόγο στο μέλος για να κάνει την ερώτησή του αμέσως, ή να του δώσει το λόγο λίγο αργότερα (αφού ολοκληρώσει ο τρέχων ομιλητής).
Συναίνεση
Αν ο συντονιστής θεωρεί οτι υπάρχει συναίνεση, λέει κάτι όπως, "αν δεν υπάρχει αντίρρηση, αποφασίζεται οτι ..." και δίνει λίγο χρόνο για να προλάβει κάποιος να ζητήσει ψηφοφορία. Αν κάποιος ζητήσει ψηφοφορία, η πρόταση αποφασίζεται με ψηφοφορία.
Ψηφοφορία
Αμέσως πριν την ψηφοφορία, ο συντονιστής επαναλαμβάνει την πρόταση και εξηγεί ξεκάθαρα τι σημαίνει η θετική ψήφος και τι η αρνητική ψήφος. Για να περάσει μια πρόταση με ψηφοφορία, πρέπει οι θετικές ψήφοι να είναι περισσότερες από τις αρνητικές ψήφους, αλλιώς απορρίπτεται.
Η ψηφοφορία μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους και να καταγράφει με ακρίβεια τον αριθμό ψήφων ή όχι. Αν οποιοδήποτε μέλος ζητήσει να καταγραφεί ο αριθμός των ψήφων τότε πρέπει να γίνει ακριβής καταμέτρηση.
Τροποποίηση πρότασης
Η συνέλευση συζητά και αποφασίζει μόνο μία πρόταση κάθε στιγμή, με σκοπό να βγάλει μια απόφαση υπέρ η κατά της πρότασης. Δεν πρέπει να συζητούνται πολλές προτάσεις παράλληλα. Κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης όμως μπορεί να γίνει πρόταση τροποποίησης της τρέχουσας πρότασης. Στην περίπτωση αυτή διακόπτεται η συζήτηση της τρέχουσας πρότασης, συζητείται και αποφασίζεται αν θα γίνει η τροποποίηση ή όχι, και η συζήτηση επιστρέφει στην αρχική ή στην τροποποιημένη πρόταση. Έτσι όλοι συζητούν πάντα το ίδιο θέμα.
Αναβολή ή Ανάθεση σε Επιτροπή
Η συζήτηση ενός θέματος μπορεί να αναβληθεί ή να παραπεμφθεί σε επιτροπή, εφόσον προταθεί η αναβολή ή ανάθεση, γίνει συζήτηση επί αυτού, και η συνέλευση αποφασίσει για το αν γίνει διακοπή ή όχι.
Διαδικαστικό Θέμα/Ενστάσεις
Οποιοδήποτε μέλος μπορεί να διακόψει τη συνέλευση οποιαδήποτε στιγμή για διαδικαστικό θέμα, για να ζητήσει να τηρηθεί η διαδικασία, κ.λ.π. Ο συντονιστής θα πρέπει να του δώσει το λόγο για να αναφέρει πολύ σύντομα το διαδικαστικό θέμα (αν δεν είναι ήδη προφανές) και να επανέλθει στην τήρηση της διαδικασίας.
Αν ο συντονιστής αποφανθεί οτι δεν ισχύει το διαδικαστικό θέμα, οποιαδήποτε μέλος μπορεί να κάνει ένσταση. Αν γίνει ένσταση, η συνέλευση συζητά την ένσταση και αποφασίζει υπέρ ή κατά της ένστασης.
Εφαρμογή
Αυτό το κείμενο περιγράφει μια διαδικασία συνέλευσης για οποιαδήποτε συλλογικότητα θέλει να την χρησιμοποιήσει. Οι όροι λειτουργίας και οι αποφάσεις της συλλογικότητας υπερισχύουν αυτής της διαδικασίας. Η συλλογικότητα μπορεί στους όρους λειτουργίας της να περιλαμβάνει ένα άρθρο όπως: Οι συνελεύσεις ακολουθούν τη Διαδικασία Συνέλευσης (παραπομπή στη διαδικασία συνέλευσης), για διαδικαστικά θέματα που δεν καλύπτονται από το καταστατικό ή τους όρους λειτουργίας της συλλογικότητας ή τους νόμους της χώρας.
Αυτή η διαδικασία είναι απλοποιημένη από σχετικές διαδικασίες που είναι δημοσιευμένες στη Αγγλική βιβλιογραφία, και χρησιμοποιούνται ευρέως στο εξωτερικό. Δεν είναι πλήρης, αλλά σκοπεύει να είναι μια εισαγωγή σε αυτές τις διαδικασίες. Αν σε κάποια περίσταση, ένα μέλος ξέρει περισσότερα για το πώς μπορεί να λυθεί κάποιο πρόβλημα που παρουσιάζεται στη διαδικασία της συνέλευσης, μπορεί να κάνει μια διαδικαστική πρόταση στη συνέλευση και να πείσει την συνέλευση για το πώς πρέπει να χειριστεί το πρόβλημα.