ΠΕΖΗ - Πρωτοβουλία Πολιτών για τα Δικαιώματα των Πεζών
http://www.pezh.gr Τ.Θ. 3188 Αθήνα 10210 E-mail: pezh@pezh.gr
Αθήνα 8-12-2014
Προς
την Περιφερειάρχη Αττικής κ. Ρένα Δούρου
ΘΕΜΑ: Έργα χρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκά προγράμματα
Όπως γνωρίζετε, στη χώρα μας η παραβίαση των δικαιωμάτων κινητικότητας και ασφαλούς μετακίνησης των πεζών έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις, που οι πιο ευάλωτοι από αυτούς (άτομα με αναπηρίες, υπερήλικες, μικρά παιδιά κλπ) έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τους δημόσιους χώρους. Η αιτία για το κατάντημα αυτό μιάς χώρας, που θέλει να ονομάζεται κοιτίδα της δημοκρατίας και λίκνο του πολιτισμού και του ανθρωπισμού, εκτός από την σκόπιμη και προκλητική αδιαφορία της αστυνομίας στις μαζικές και αυθαίρετες παραβιάσεις των χώρων κίνησης πεζών που έχουν απομείνει, από τα μηχανοκίνητα οχήματα (ΙΧ αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες), είναι το υπερβολικά μεγάλο ποσοστό του δημόσιου χώρου που έχει διατεθεί για αυτά τα τελευταία. Οι επιπτώσεις αυτής της βαρβαρότητας δεν περιορίζονται στην ποιότητα ζωής (όπου συνήθως κατατάσσεται και περιορίζεται το θέμα) και στο σεβασμό βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά επεκτείνεται και σε θέματα δημόσιας υγείας, προστασίας περιβάλλοντος, ενεργειακής εξάρτησης και κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης (τουρισμός, οικονομική ελκυστικότητα πόλεων κλπ).
Στα πλαίσια της συνεργασίας που μας ζητήσατε προεκλογικά θα θέλαμε να θέσουμε υπόψη σας τα συμπεράσματά μας από μία εκτίμηση που κάναμε της επίπτωσης των έργων που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια μέσα στα όρια της χωρικής σας αρμοδιότητας. Στις επόμενες σελίδες θα βρείτε αναλυτική και φωτογραφική τεκμηρίωση ενός μικρού δείγματος έργων από την άποψη του σεβασμού των δικαιωμάτων των πεζών. Το γεγονός ότι η επιλογή των έργων έγινε με τυχαίο τρόπο μας πείθει ότι τα προβλήματα που εντοπίζονται σε αυτά υπάρχουν γενικότερα, δεν έχουμε να κάνουμε δηλαδή μόνο με ανεπάρκειες κάποιων μεμονωμένων ατόμων, αλλά με ένα συστημικό πρόβλημα.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η διοίκηση στην Ελλάδα αδιαφορεί για τις ανάγκες της πεζή μετακίνησης και οι ανάγκες κίνησης και στάθμευσης των μηχανοκίνητων οχημάτων έχουν πάντοτε προτεραιότητα σε σχέση με τις ανάγκες των ανθρώπων και του κοινωνικού συνόλου, μέσα από ένα διαστρεβλωμένο ιδεολογικό μανδύα «ανάπτυξης». Δρόμοι δημιουργούνται ή διαπλατύνονται χωρίς πεζοδρόμια που θα αίρουν (μερικώς έστω) τον κίνδυνο που δημιουργούν στους ανθρώπους, και κτήρια (ακόμα και σταθμοί) κατασκευάζονται χωρίς κατάλληλες για πεζούς προσβάσεις. Δυστυχώς το ίδιο ισχύει ακόμα και σε έργα που υποτίθεται ότι γίνονται για την εξυπηρέτηση της πεζή μετακίνησης, τα οποία αντιμετωπίζονται απλώς ως ευκαιρία να δαπανηθούν κάποια χρήματα για διακοσμητικές επεμβάσεις, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία βελτίωση (ή να υπάρχει ακόμα και επιδείνωση!) στη μετακίνηση των πεζών. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι για τη βελτίωση των συνθηκών μετακίνησης των πεζών, και γενικότερα εφαρμογή μιας πολιτικής βιώσιμης κινητικότητας, είναι απαραίτητη η εξασφάλιση περισσότερων χώρων για τους πεζούς, πράγμα που δεν απαιτεί τόσο χρήματα, όσο πολιτική ειλικρίνεια και τιμιότητα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας εσφαλμένης αντιμετώπισης είναι οι εξαγγελίες για τις παρεμβάσεις στην οδό Πανεπιστημίου, που φαίνεται οτι δεν πρόκειται για πεζοδρόμηση, αλλά απλώς για επέκταση του τράμ σε κόστος μετρό (μέχρι και 200 εκατομμύρια έχει ακουστεί – δεκαπλάσιο περίπου από το κόστος κλειστού αυτοκινητόδρομου), όπου δεν έχει αποφασιστεί, αλλά ακόμα παζαρεύεται, η κατανομή του χώρου σε τραπεζοκαθίσματα, λωρίδες για αυτοκίνητα κλπ και ότι περισσέψει θα διατεθεί για την κίνηση των πεζών (αν περισσέψει και δεν περιοριστούν σε κάποιους «μεικτούς χώρους»). Μια απλή πεζοδρόμηση, με μια λωρίδα για το τράμ και τα λεωφορεία θα στοίχιζε πολύ λιγότερο και θα επέτρεπε να διατεθούν και χρήματα για την διαπλάτυνση των άθλιων πεζοδρομίων των 80, 50 ή και 30 εκατοστών που είναι γεμάτη η πρωτεύουσα, ακόμα και σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους (λ.χ. οδός Εμμ. Μπενάκη, Σόλωνος, Θεμιστοκλέους κ.π.α). Ακόμα δεν θίγεται καθόλου το βασικό θέμα της αδράνειας της αστυνομίας που επιτρέπει να μετατρέπονται κεντρικοί δρόμοι και πλατείες σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, χωρίς το οποίο δεν έχει κανένα νόημα μια τόσο ακριβή παρέμβαση.
Ελπίζουμε ότι θα συμφωνήσετε, ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη και κατά τη νέα προγραμματική περίοδο των χρηματοδοτούμενων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα έργων, μεγάλο μέρος των οποίων πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από τις υπηρεσίες των οποίων προΐστασθε. Έχουμε την άποψη ότι τα έργα δεν πρέπει να εντάσσονται με γενικόλογες και αόριστες περιγραφές, αλλά να εξετάζεται η συμμόρφωσή τους με τις σχετικές για τη χρήση τους από τους πεζούς προδιαγραφές. Άλλωστε η δυνατότητα χρησιμοποίησης από άτομα με αναπηρίες των χρηματοδοτούμενων από ευρωπαϊκά ταμεία έργων αποτελεί απαίτηση των σχετικών ευρωπαϊκών κανονισμών και γενικότερα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Θα πρέπει επομένως να προβλέπονται πεζοδρόμια πλάτους τουλάχιστον 2 μέτρων, αφού αυτά αναπόφευκτα θα έχουν επάνω τους κάποιες κατασκευές (πινακίδες, φωτισμός, εξοπλισμός δικτύων κλπ). Σε εμπορικούς δρόμους, και γενικότερα σε δρόμους με μεγάλη κίνηση πεζών, το χωρίς εμπόδια πλάτος του πεζοδρομίου θα πρέπει να αυξάνεται σε 3,0-3,5 μέτρα τουλάχιστον. Τα κτηριακά έργα, για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτόνομα από άτομα με αναπηρίες, δεν αρκεί να είναι εφοδιασμένα με τον σχετικό εξοπλισμό (ανελκυστήρες, ράμπες κλπ), αλλά θα πρέπει να συνδέονται με κατάλληλα πεζοδρόμια προς κάποιο σταθμό ή σημείο πρόσβασης σε δημόσιο συγκοινωνιακό μέσο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στην περίπτωση πεζοδρομήσεων ή οδών ήπιας κυκλοφορίας (αρ. 39 παρ. 3 του ΚΟΚ). Εξαιτίας της γνωστής αστυνομικής νωθρότητας και ολιγωρίας στο θέμα της προστασίας της ζωής και των δικαιωμάτων κινητικότητας των πεζών, οι πεζόδρομοι κατά κανόνα καταλήγουν να είναι ωραία διακοσμημένοι χώροι στάθμευσης, και οι οδοί ήπιας κυκλοφορίας καταντούν συνηθισμένοι δρόμοι, που έχουν απλώς καταργηθεί τα πεζοδρόμια. Θα πρέπει επομένως στις περιπτώσεις αυτές να προβλέπονται πρόσθετα λειτουργικά μέτρα (λ.χ. κάποιο γραφείο στο δήμο που θα φροντίζει για τη σωστή χρήση των πεζόδρομων και των δρόμων ήπιας κυκλοφορίας).
Είμαστε στη διάθεσή σας για παραπέρα διευκρινίσεις και παρακαλούμε για την παρέμβασή σας στα θέματα που σας παρουσιάζουμε με την παρούσα επιστολή μας.
Για την κίνηση πολιτών “ΠΕΖΗ’”
- Ανάπλαση της λεωφόρου Καλαμακίου Δήμου Αλίμου (215907)
Τα πεζοδρόμια στο δρόμο αυτό δεν είναι κατάλληλα για την κίνηση εμποδιζόμενων ατόμων και ατόμων με αναπηρίες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις ελληνικές προδιαγραφές (ΦΕΚ 2621Β/2009) το πλάτος της ζώνης ελεύθερης όδευσης πεζών πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,50 μέτρο. Τα πεζοδρόμια όμως στο συγκεκριμμένο δρόμο, όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες) στο μεγαλύτερο μήκος τους δεν έχουν αυτές τις διαστάσεις, σε πολλά σημεία μάλιστα έχουν πλάτος μικρότερο και από μισό μέτρο. Πρόκειται για εμπορικό δρόμο και οι διεθνείς προδιαγραφές στην περίπτωση αυτή επιβάλλουν το πλάτος αυτό να είναι πάνω από 3,00 μέτρα (βλ. λ.χ. Improving Transport for People with Mobility Handicaps, OECD, EuropeanConference of Ministries of Transport). Δεν έχει γίνει καμία διαπλάτυνση των υπαρχόντων πεζοδρομίων, αν και υπήρχε χώρος ανάμεσα στις οικοδομικές γραμμές, ούτε μετατόπιση των στύλων και λοιπών εμποδίων, ούτε καν των αντιαισθητικών και ογκωδών διαφημιστικών πινακίδων στις στάσεις. Για το λόγο αυτό, και εξ αιτίας των ανεπαρκών διαστάσεων των πεζοδρομίων, ο οδηγός των τυφλών ακολουθεί απίθανους ελιγμούς, που τον καθιστούν σχεδόν άχρηστο και σε κάποια σημεία καταλαμβάνει το σύνολο σχεδόν του ελεύθερου πλάτους, εμποδίζοντας τους πεζούς. Προστασία με κολωνάκια δεν υπάρχει σε πολλά σημεία με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν αυτοκίνητα που διακόπτουν τη συνέχεια του, και γενικότερα αναγκάζουν τους πεζούς να κυκλοφορούν στο οδόστρωμα (βλ. λ.χ. φωτ 5, 16, 17). Φυσικά δεν παρατηρείται κίνηση τυφλών ή ατόμων με αναπηρικά αμαξίδια στο δρόμο αυτό, αφού είναι τελείως αδύνατο, λόγω της κατασκευής του, για τους ανθρώπους αυτούς να τα χρησιμοποιήσουν. Με λίγα λόγια σπαταλήθηκαν 1 εκ. ευρώ (το κόστος περίπου μισού χλμ κλειστού αυτοκινητοδρόμου ή σιδηροδρόμου) για να στρωθούν τα υπάρχοντα άθλια πεζοδρόμια με πλάκες, που έχουν ήδη αρχίσει να καταστρέφονται από τη συνεχή κυκλοφορία μοτοσικλετών και αυτοκινήτων επάνω τους (βλ. λ.χ. φωτ 10), και να διαιωνίζεται έτσι η παραβίαση των δικαιωμάτων κινητικότητας των πεζών.
1. Καλαμακίου 1 2. Καλαμακίου 2
3. Καλαμακίου 3 4. Καλαμακίου 15
5. Καλαμακίου 18 6. Καλαμακίου 28
7. Καλαμακίου 37 8. Καλαμακίου 38
9. Καλαμακίου 43 10. Καλαμακίου 45
11. Καλαμακίου 56 12. Καλαμακίου 64
13. Καλαμακίου 67 14. Καλαμακίου 77
15. Καλαμακίου 78 16. Καλαμακίου 86
17. Καλαμακίου 88 18. Καλαμακίου 92
19. Καλαμακίου 99 20. Καλαμακίου 106
21. Καλαμακίου 116
2. Κατασκευή νέας χάραξης βελτίωσης επαρχιακής οδού από Μέγαρα μέχρι Αλεποχώρι (292733)
Υπάρχει σχεδόν πλήρης απουσία πεζοδρομίων. Στις λίγες περιπτώσεις που υπάρχουν πεζοδρόμια έχουν κατά κανόνα ανεπαρκές πλάτος και εμπόδια που δεν επιτρέπουν τη χρήση τους από τους πεζούς (βλ. λ.χ. φωτ. 5, 6), ενώ δεν υπάρχουν πουθενά ράμπες για αναπηρικά ή άλλα καροτσάκια. Γενικά δεν πληρούν ούτε τις ελληνικές προδιαγραφές ούτε, πολύ περισσότερο, τις διεθνείς (βλ. αν.). Υπάρχει επίσης πλήρης απουσία διαβάσεων πεζών, ενώ ταυτόχρονα, λόγω των έργων, αυξάνονται οι ταχύτητες των αυτοκινήτων. Στο περιβάλλον αυτό δεν μπορούν φυσικά να κυκλοφορήσουν άτομα με αναπηρίες ή γενικότερα εμποδιζόμενα άτομα (υπερήλικες, μικρά παιδιά, γονείς μα καροτσάκια κλπ). Η ίδια περιφρόνηση προς τα δικαιώματα κινητικότητας των πεζών, και ιδίως όσων έχουν αναπηρίες, εμφανίζεται σε όλα τα έργα της περιοχής που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα. Οι γέφυρες λ.χ. του κόμβου των Μεγάρων της, που είναι τμήμα της Ολυμπίας οδού, ενώ έχουν πεζοδρόμιο (όπως θα έπρεπε), αυτό είναι αποκλεισμένο από στηθαία ασφαλείας και δεν συνεχίζεται στις οδούς που οδηγούν σε αυτές (φωτ. 15, 16), με αποτέλεσμα να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Θα πρέπει να σημειωθεί οτι αυτές οι γέφυρες είναι τμήμα της πρόσβασης προς τον σιδηροδρομικό σταθμό.
2. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι 2. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι
4. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι 4. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι
6. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι 6. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι
8. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι 8. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι
9. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι 10. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι
11. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι 12. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι
13. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι 14. Οδος Μέγαρα Αλεποχώρι
15. Ολυμπία οδός – κόμβος Μεγάρων 16. Ολυμπία οδός – κόμβος Μεγάρων
3. Ανάπλαση αστικών περιοχών Δήμου Νίκαιας (216864)
Άλλη μία "ανάπλαση" που αφορά πλακόστρωση ακατάλληλων και ανεπαρκών διαστάσεων πεζοδρομίων, χωρίς καμία βελτίωση ή μετατόπιση εμποδίων. Σε κάποια σημεία είναι τόσο στενά, που όχι ανάπηρος, αλλά ούτε αρτιμελής δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει (βλ. π.χ. φωτ. 5, 6). Και προτιμήθηκε να χρησιμοποιηθεί ο χώρος για τη στάθμευση των αυτοκινήτων, παρά να διατεθεί για την κατασκευή σωστών πεζοδρομίων (βλ. π.χ. φωτ. 1-4). Ακόμα και σε σημεία που υπήρχε χώρος οι φυτεύσεις η διαμόρφωση έγινε με τρόπο που να εμποδίζει την πρόσβαση των πεζών (βλ. π.χ. φωτ. 11-14). Τα πεζοδρόμια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από άτομα με αναπηρίες, σε σημαντικό μήκος τους δεν μπορούν να διασταυρωθούν δύο αναπηρικά καροτσάκια και δεν είναι σύμφωνα ούτε με τις διεθνείς, ούτε καν με τις ελληνικές προδιαγραφές. Θα πρέπει να σημειωθεί οτι πρόκειται για τον κεντρικότερο δρόμο της περιοχής με καταστήματα και μεγάλη εμπορική κίνηση και θα έπρεπε το ελεύθερο πλάτος όδευσης πεζών να ήταν τουλάχιστον 3,00 μέτρα. Με τον ευφημισμό "ανάπλαση" σπαταλήθηκαν 2 εκατομμύρια (το κόστος ενός σχολείου ή ενός μικρού νοσοκομείου) για να καταπατηθούν τα δικαιώματα κινητικότητας των πεζών και κυρίως των πιο ευάλωτων από αυτούς (άτομα με αναπηρίες, υπερήλικες, μικρά παιδιά κλπ).
3. Π.Ράλλη 239 2. Π.Ράλλη 245
5. Π.Ράλλη 251 4. Π.Ράλλη 289
7. Π.Ράλλη 316 6. Π.Ράλλη 318
9. Π.Ράλλη 298 8. Π.Ράλλη 296
10. Π.Ράλλη 282 10. Π.Ράλλη 258
12. Πλατεία Δαβάκη 12. Πλατεία Δαβάκη
14. Π.Ράλλη 207 14. Π.Ράλλη 207
4. Ανάπλαση της οδού Φανερωμένης του δημοτικού διαμερίσματος Χολαργού του Δήμου Παπάγου – Χολαργού (ΕΣΠΑ-215887)
Όπως φαίνεται καθαρά από τις επισυναπτόμενες φωτογραφίες, με τα χρηματοδοτούμενα από εσάς έργα “ανάπλασης”, πεζοδρόμια που έχουν αρκετό πλάτος, γίνονται στενότερα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κινηθούν με ασφάλεια πεζοί και άτομα με αναπηρίες.
Πριν
Κατασκευή -καταστροφή
Ολοκληρωμένα εκτός προδιαγραφών για πεζούς
5. Βελτίωση γεωμετρικών στοιχείων και χάραξης της επαρχιακής οδού 40 Παιανία - Σπάτα – Λούτσα (ΕΣΠΑ-292725)
Ο δρόμος διαπλατύνεται, οι ταχύτητες των αυτοκινήτων αυξάνονται, τα πεζοδρόμια όμως, στις κατοικημένες περιοχές, είναι από ανύπαρκτα έως ακατάλληλα και εκτός νομίμων προδιαγραφών. Οι επισυναπτόμενες φωτογραφίες, που δείχνουν την κατάσταση των πεζοδρομίων και την ανυπαρξία διαβάσεων, είναι από την κατάληξη του δρόμου στον οικισμό Αρτέμιδας (Λούτσα), όμως παρόμοια είναι η κατάσταση καθ’ όλο το μήκος του δρόμου.
6. Κόμβος Αμπελοκήπων – οδός Ζαχάρωφ
Τα πεζοδρόμια που κατασκευάστηκαν, που αποτελούν μάλιστα την πρόσβαση δημοσίων κτηρίων (Εθνικό Ίδρυμα Κωφών), είναι στενά και ακατάλληλα και δεν υπάρχει σηματοδοτημένη διάβαση στη συμβολή με τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, με αποτέλεσμα να μην είναι προσβάσιμα από άτομα με αναπηρίες
7. Σταθμός μετρό 'Αργυρούπολη'
Στο σταθμό του μετρό “Αργυρούπολη” η μοναδική πρόσβαση προς τη δυτική έξοδο είναι ένα πεζοδρόμιο κακότεχνο και με ανεπαρκές πλάτος που παραβιάζει την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία (βλ. φωτ.). Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με τις ελληνικές προδιαγραφές (ΦΕΚ 18Β/2002) το πλάτος ελεύθερης όδευσης ενός πεζοδρομίου πρέπει να είναι 1,50 μέτρο (που αντιστοιχεί σε ένα πλάτος πεζοδρομίου πάνω από 2 μέτρα) και σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές ακόμα μεγαλύτερο – λ.χ. ο ΟΟΣΑ συνιστά ελεύθερο πλάτος όδευσης 1,80-2,00 μέτρα και σε πεζοδρόμια με εμπορική κίνηση, στάσεις λεωφορείων κλπ (όπως είναι η προκειμένη περίπτωση) πάνω από 3,00-3,50 μέτρα. Το εν λόγω πεζοδρόμιο δεν έχει σε κανένα σημείο αυτές τις διαστάσεις, είναι γεμάτο εμπόδια και σε πολλά σημεία το ελεύθερο πλάτος όδευσης πεζών είναι μικρότερο από μισό μέτρο, ώστε να μην επιτρέπει, ούτε τη διασταύρωση δύο ατόμων (ιδίως αν είναι κάπως εύσωμα), ούτε φυσικά τη χρήση αναπηρικών ή βρεφικών αμαξιδίων. Οι υπεύθυνοι του έργου, που παραδόθηκε μετά από τριετή καθυστέρηση (άρα υπήρχε όλος ο απαιτούμενος χρόνος), δαπάνησαν δεκάδες εκατομμύρια για την κατασκευή του, αλλά παρέλειψαν να το καταστήσουν ασφαλές και λειτουργικό εξασφαλίζοντας προσβάσεις που στοιχίζουν μερικές χιλιάδες ευρώ και μερικές δεκάδες τετραγωνικά μέτρα επιπλέον απαλλοτριώσεων. Η είσοδος αυτή του σταθμού, έτσι όπως λειτουργεί αυτή τη στιγμή, δίπλα ακριβώς από ένα δρόμο ταχείας κυκλοφορίας που διατρέχεται από οχήματα κινούμενα με υπερβολικές συχνά ταχύτητες, είναι αδύνατο να προσπελασθεί από ένα άτομο με αναπηρία (και γενικότερα ένα εμποδιζόμενο άτομο – υπερήλικας, μικρό παιδί κλπ) και γενικότερα είναι επικίνδυνο να την προσεγγίσει ένας οποιοσδήποτε πεζός. Εδώ και ενάμισι χρόνο, οπότε εντοπίσαμε το πρόβλημα, σύσσωμη η διοίκηση (δήμος, υπουργεία, Αττικό μετρό Α.Ε., συγκοινωνιακοί φορείς, “συνήγορος του πολίτη”), αδιαφορούν και είναι τελείως απρόθυμοι να παρέμβουν ώστε να αποκαταστήσουν τη λειτουργικότητα του σταθμού.
Σχόλια
Πήρε αριθμό πρωτοκόλου.
Πήρε αριθμό πρωτοκόλου. 247561/12-12-14