Μήπως να κρατήσουμε τα πατίνια και να διώξουμε τα αυτοκίνητα;

Τα πατίνια μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν συνυφασμένα με την παιδική ηλικία και συχνά αναδύονται σε πολλούς από εμάς οι σχετικές μνήμες. Ένα παιχνίδι ισορροπίας πάνω σε έναν πεπλατυσμένο άξονα, παλινδρομικής κίνησης πάνω σε δύο λεπτούς τροχούς. Λιγότερο ένα παιχνίδι επιδέξιων ελιγμών, ένα παιχνίδι να κάνεις διάφορα κόλπα προς απόλαυσιν του φιλοθεάμονος κοινού. Σε αυτό την πρωτοκαθεδρία κατέχουν ακόμη και σήμερα τα σκειτμπορντς. Δεν έλειπαν, βέβαια, και οι πτώσεις που ενίοτε αποδεικνύονταν αρκετά οδυνηρές. Η λειτουργία στο σύνολό της αυστηρώς και αναγκαστικώς ποδοκίνητη.

Τα "ατυχήματα" ή "δυστυχήματα" (με εισαγωγικά, γιατί μπορούν να προληφθούν, αφού οφείλονται σε ανθρώπινες πράξεις ή παραλείψεις και είναι ανευθυνότητα να φορτώνονται στη θέα τύχη) του φετινού Απριλίου, σε Μύκονο και Πάρο ανέδειξαν και την επικίνδυνη πλευρά αυτού του αναβαθμισμένου τεχνολογικά παιχνιδιού. Πιο πρόσφατο το συμβάν τον Ιούνιο στην Καλαμάτα με τα δύο παιδιά που επέβαιναν σε ένα πατίνι και τα χτύπησε με σφοδρότητα αυτοκίνητο. Όσοι, βέβαια, παρακολουθούμε την επικαιρότητα των τροχαίων, είχαμε λάβει τα μηνύματα: το εντεκάχρονο παιδί που παρασύρθηκε από αυτοκίνητο τον Σεπτέμβριο του 2020 στην Κρήτη, ενώ βρισκόταν σε κίνηση με πατίνι, πέρυσι η τριανταεξάχρονη τουρίστρια που είχε χάσει τον έλεγχο του πατινιού και είχε σκοτωθεί στην Κύθνο, σειρά δημοσιευμάτων για τραυματισμούς άλλοτε μικρότερους άλλοτε μεγαλύτερους. Άλλωστε και τα μηνύματα από το εξωτερικό δεν τα χαρακτηρίζεις και τα πιο ευχάριστα, παραδείγματος χάριν θανατηφόρος τραυματισμός ακόμη και πεζού σε πεζόδρομο από χειριστή πατινιού. Δε λείπουν και οι εγκαταλείψεις πεζών από χρήστες πατινιού και γενικότερα ΕΠΗΟ! Ζήλεψαν, ωσάν φαίνεται, τους εποχούμενους και τα κατορθώματά τους.

Με αυτή την επικίνδυνη πλευρά των πατινιών και γενικότερα των ΕΠΗΟ(ελαφρών προσωπικών ηλεκτρικών οχημάτων) θέλω να ασχοληθώ και να μοιραστώ τις απόψεις μου, περιγράφοντας τι συμβαίνει, καταθέτοντας προβληματισμούς, μιλώντας για τις αιτίες αλλά και για το τι μπορεί να γίνει από εδώ και μπρος.

Τα ΕΠΗΟ, λοιπόν, χρησιμοποιούνται και σαν παιχνίδια αλλά κυρίως ως μέσο μετακίνησης προς και από την δουλειά, άρα μοιράζονται το δρόμο και με άλλους χρήστες. Αποτελούν βασικά εργαλεία μικροκινητικότητας με μηδενικές εκπομπές ρύπων κατά τη λειτουργία τους αλλά και μικρές κατά την παραγωγή τους. Φθηνά, ελαφριά, γρήγορα ( σε σχέση με το περπάτημα) εύκολα στην λειτουργία. Μπορούν να πηγαίνουν και στο πεζοδρόμιο (σύμφωνα με τον Κ.Ο.Κ όμως μόνο όσα έχουν μέγιστη ταχύτητα τα 6 χιλιόμετρα ανά ώρα), ενώ το κόστος φόρτισης είναι πολύ μικρό.

Τα περιγράφω λες και κάνω διαφήμιση, μεταφέροντας όσα έχω ακούσει σε εκπομπές, ακόμη και σε δελτία ειδήσεων στα ιδιωτικά κανάλια, πριν αρχίσουν να πυκνώνουν τα "ατυχή" συμβάντα. Βεβαίως, μπορεί να μετατραπούν και σε φονικό όπλο ή φονική παγίδα ανάλογα με τη χρήση που γίνεται από τους ίδιους τους χειριστές αλλά και τους άλλους χρήστες (των μηχανοκίνητων οχημάτων) του οδικού δικτύου.

Όσον αφορά τα ψιλά γράμματα, που συχνά μας διαφεύγουν: οι ρόδες είναι πολύ μικρές, άρα εύκολα μπορείς να χάσεις την ισορροπία σου. Γενικώς είσαι πολύ ευάλωτος, έστω και αν φοράς κράνος, προστατευτικά σε γόνατα, αγκώνες και ώμους, στολή και γάντια και φωσφοριζέ γιλέκο, ακόμη κι αν τηρείς τον κοκ, άρα κινείσαι με ταχύτητα μέχρι 25 χιλιόμετρα την ώρα, ακόμη και αν δεν παραβιάζεις ερυθρό σηματοδότη, σήμα stop και τα λοιπά.

Με ό,τι μέσα προστασίας, λοιπόν, και να εφοδιαστείς, αν τρέχεις ή αν τρέχουν οι άλλοι ή ο ΚΟΚ μένει στα χαρτιά, είσαι πολύ εκτεθειμένος στους κινδύνους, ιδίως αφού οδηγάς όρθιος, με οποιαδήποτε ΕΠΗΟ ή e scooter, και αν κινείσαι. Εδώ χωρίς άλλους να μοιράζονται το δρόμο και κινδυνεύεις. Είσαι στους δύο τροχούς, όρθιος σε μια επιφάνεια για μικρό πλάτος πέλματος, έχεις να αντιμετωπίσεις τις πολλές λακούβες αντικείμενα πεσμένα ή παρατημένα, λάδια κλπ., ανηφοροκατηφορές, ιδιομορφία οδοστρώματων.
Θεωρώ δολοφονικό να επιτρέπεται η κίνηση σε δρόμους ακόμη και με ταχύτητα ως 50, που συχνά άλλωστε δεν τηρείται, αφού δεν επιτηρείται.

Τι μπορεί να γίνει;

Νομίζω αυστηρά θα πρέπει τα ΕΠΗΟ να κινούνται σε δρόμους με ανώτατο όριο τα 30 χιλιόμετρα ανά ώρα. Αυτό, γιατί σε σύγκρουση μηχανοκίνητου με πεζό με ταχύτητα 50 χιλιόμετρα την ώρα, οι πιθανότητες θανάτου μπορεί να φτάνουν το 70% - 80%, ενώ με 30 χιλιόμετρα πέφτουν στο 10%. Ο χρήστης πατινιού είναι στην ουσία πεζός.

Μετά από αυτή την πρόταση ευκαιρία να επεκταθώ και σε άλλες: γενικό όριο 30 χιλιόμετρα στις πόλεις για όλα τα οχήματα, ισχυρή αστυνόμευση, ώστε να τηρούνται τα όρια αλλά και οι οδηγοί επίσης των οχημάτων να φέρονται με ευγένεια προς τους ευάλωτους χρήστες της οδού κάτι που το υπαγορεύει άλλωστε και το άρθρο 12 του ΚΟΚ.

25 χιλιόμετρα την ώρα να είναι το όριο για τα πατίνια. Αυστηρά κίνηση στο οδόστρωμα (σε ειδικές προστατευμένες διαδρομές κυρίως) και όχι να καβαλούν τα πεζοδρόμια, πεζόδρομους πλατείες και τα λοιπά.

Γενικότερα το θέμα - και παράλληλα τι μπορεί να γίνει - μπορούμε να το προσεγγίσουμε από 2 πλευρές: πρώτον τι κάνουμε εφόσον υπάρχει το συγκεκριμένο καθεστώς στους δρόμους που κάποιοι το ονομάζουν και ζούγκλα το οποίο συνδέεται άμεσα βέβαια με την αυτοκινητο κεντρική αντίληψη η οποία υπάρχει μέσα σε ένα περιβάλλον καπιταλιστικό (ο καπιταλισμός είναι το οικονομικό κοινωνικό σύστημα που ο κυριαρχεί παγκοσμίως με ελάχιστες εξαιρέσεις που, όμως, δεν διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο), με το κράτος εν προκειμένω στην Ελλάδα ελάχιστα να προνοεί για τις ανάγκες ποιότητας ζωής του πολίτη, που αξία έχουν τα εμπορεύματα, εν προκειμένω τα αυτοκίνητα, και το κέρδος και όχι οι άνθρωποι. Δεύτερον μια πιο "αιρετική" άποψη: μήπως να βρούμε ποιος είναι ο πιο ασφαλής πιο υγιεινός τρόπος μετακίνησης μέσα στην πόλη για όλους, ακόμη και αν αυτό θίγει την πρωτοκαθεδρία των αυτοκινήτων κατά πρώτο λόγο και των μηχανών κατά δεύτερο.

Οι συγκοινωνιολόγοι, από ότι έχω διαπιστώσει, γενικώς συμφωνούν ότι δεν πρέπει να βγάλουμε τα πατίνια, αλλά να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές, έτσι ώστε να είναι ασφαλής μετακίνηση με ΕΠΗΟ. Κάποιοι υπογραμμίζουν ότι υπάρχει ευθύνη από την πλευρά των οδηγών , προσυπογράφω βέβαια και χρειάζεται και αστυνόμευση, επίσης, θεωρώ, η πλειοψηφία συμφωνεί.

Υπάρχει τάση να απαγορευτούν σε πρώτη φάση τα ενοικιαζόμενα, μία τάση, η οποία έχει ξεκινήσει από τις χώρες της Ευρώπης για παράδειγμα στο Παρίσι έγινε δημοψήφισμα για τη χρήση ή μη των πατινιών με αποτέλεσμα 90% να είναι αρνητικό. Το αποτέλεσμα έχει μία σημασία συμβουλευτική και δεν είναι περιοριστική, δεν είναι υποχρεωτική. Ή να ανοίξουν κουβέντες σχετικά με την επικινδυνότητα των αυτοκινήτων και μήπως να τα εξοβελίσουμε ή στην καλύτερη να πετύχουμε μία δραστική μείωση της κυκλοφορίας τους.

Όσο λιγότερα αυτοκίνητα κυκλοφορούν και με όσο μικρότερη ταχύτητα κυκλοφορούν τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να μειωθούν οι τροχαίες συγκρούσεις αλλά και να είναι οι συνέπειές τους μικρότερες.

Η αυτοκινητοκεντρική αντίληψη όμως υπαγορεύει ελευθερίες στους κινούμενους με οχήματα και αναζητά προδιαγραφές ασφαλείας σχεδόν αποκλειστικά για αυτούς. Οι ευάλωτοι χρήστες αποτελούν κίνδυνο και για τους εποχούμενους πρώτα πρώτα (σύμφωνα με την αντίληψη που προσπαθούν να περάσουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης) και μετά για τον εαυτό τους. Το αυτοκίνητο έχει αναγορευτεί ως ο απόλυτος κυρίαρχος στο οδόστρωμα και κάθε τι που αμφισβητεί αυτή του την κυριαρχία πρέπει να εξοβελίζεται άμεσα.
Πρέπει να φύγουν τα πατίνια από το οδόστρωμα, για να μην κάνουν στους αυτοκινητιστές τη ζωή πατίνι!

Η ευθύνη σύμφωνα με τα ΜΜΕ, σύμφωνα με τους αρμόδιους και σύμφωνα τους εποχούμενους βρίσκεται στην πλευρά των κινουμένων με πατίνι, όπως ειπώθηκε και παραπάνω. Είναι ανάγκη η αλλαγή στάσης, η ευθύνη δηλαδή να κατευθύνεται προς τη μεριά των οδηγών. Αυτοί δηλαδή οφείλουν να προσέχουν πολύ περισσότερο, αφού ένας λάθος χειρισμός, είτε δικός τους είτε των άλλων μπορεί να αποβεί μοιραίος για τον χειριστή του πατινιού, ο οποίος είναι εντελώς ευάλωτος. Το οχήμα τους - χρειάζεται να το επισημαίνουμε με κάθε ευκαιρία - είναι ένα όπλο που ανά πάσα στιγμή μπορεί να σκοτώσει. Αυτό θα πρέπει να είναι το πρώτο που διδάσκεται στις σχολές υποψήφιων οδηγών και όχι πως θα κάνεις, για παράδειγμα, μία καλή οπισθογωνία!

Ρεπορτάζ σε ιδιωτικά κανάλια πριν από 1-2 χρόνια διαφήμιζαν τα πατίνια για όλα αυτά τα πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, τονίζοντας μάλιστα ότι με τα ισχνά αυτά μέσα παθητικής ασφαλείας, κράνος, στολή, γάντια, φωσφοριζέ γιλέκο, ανακλαστικά και φώτα ο αναβάτης μπορεί να είναι απόλυτα ασφαλής
( Μεταφέρω τα λεγόμενα πωλητή μαγαζιού σε δελτίο ειδήσεων).

Γιατί τέτοια πρεμούρα για τα πατίνια και όχι για παράδειγμα για τις μηχανές, οι οποίες αναπτύσσουν μεγαλύτερη ταχύτητα και ο αναβάτης βρίσκεται κι αυτός πάνω σε δύο τροχούς; Να σημειώσω ότι επίτηδες προχωρώ σε αυτή την αντιπαραβολή, για να τονίσω βασική ομοιότητα και των δύο και παραγνωρίζοντας, βεβαίως, ηθελημένα, όσον αφορά αυτό το θέμα, τις διαφορές. Η βασική ένσταση συμπυκνώνεται στο θέμα της ταχύτητας, ότι δηλαδή ένα μηχανάκι κινείται με εφάμιλλη με τα αυτοκίνητα ταχύτητα.

Η αυτοκινητοκεντρική άποψη η οποία θεωρεί απόλυτο κυρίαρχο το αυτοκίνητο και θέλει όλους τους άλλους από δευτεραγωνιστές στην καλύτερη των περιπτώσεων έως αόρατους στην έσχατη αναδεικνύεται από τη συμπεριφορά των αστυνομικών της Τροχαίας, οι οποίοι περιστασιακά έχουν οριστεί να ρυθμίζουν την κίνηση των οχημάτων. Αυτοί - προφανώς λόγω των εντολών που τους έχουν δοθεί - έχουν αναγάγει σε απόλυτη προτεραιότητα τα αυτοκίνητα, γι'αυτό και προσπαθούν διακαώς να υπηρετήσουν την απρόσκοπτη κίνηση τους. Όταν επιτέλους αφήνουν τους πεζούς να περάσουν, τους διαθέτουν πολύ λιγότερο χρόνο σε σχέση με το χρόνο που θα τους αναλογεί, όταν η κυκλοφορία ρυθμιζόταν από τους ερυθρούς σηματοδότες. Ταυτόχρονα οι κινήσεις τους με το συνοδευτικό νεύμα είναι σαν να λένε "άντε άντε γρήγορα", "τελειώνετε", "φύγετε από τη μέση". Σαν οι πεζοί να είναι παρείσακτοι. Σαν εμπόδια.

Δεν επεκτείνομαι σε άλλα, στην εκπαίδευση για παράδειγμα, αφού πολλοί θεωρούν ότι είναι κυρίως θέμα Παιδείας. Όποιος το λέει, πιστεύω, είτε δεν θέλει εσκεμμένα να δεχτεί τις δικές του ευθύνες, αν βρίσκεται στην ανάλογη θέση, αν ανήκει δηλαδή στην ομάδα των "αρμόδιων" , είτε χωρίς ίσως να το συνειδητοποιεί, μηρυκάζοντας την επικρατούσα προβαλλόμενη λύση του προβλήματος, συνηγορεί αποφασιστικά στην συνέχιση της προβληματικής κατάστασης.

Κλείνοντας: μήπως να αρχίσουμε να βγάζουμε όχι σιγά - σιγά (υπάρχει και το πρόβλημα της κλιματικής κρίσης) αλλά με γενναίες ποσότητες τα αυτοκίνητα από τους δρόμους; Μήπως να κρατήσουμε, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες, πατίνια ποδήλατα και όλα τα μέσα μικρό αστικότητας και να ενθαρρύνουμε το περπάτημα και τη χρήση των ΜΜΜ;