ΠΕΖΗ - Πρωτοβουλία Πολιτών για τα Δικαιώματα των Πεζών
http://www.pezh.gr Τ.Θ. 3188 Αθήνα 10210 E-mail: pezh@pezh.gr
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα 5-6-2009
Η ημέρα του περιβάλλοντος συμπίπτει εφέτος με μια εκλογική αναμέτρηση, όπου το περιβάλλον έχει γίνει ένα από τα κεντρικά σημεία της προσέγγισης των πολιτών από τα κόμματα και τους εκλογικούς σχηματισμούς. Το θέμα των δικαιωμάτων των πεζών είναι από τη φύση του στενά συνυφασμένο με μια περισσότερο φιλική προς το περιβάλλον πολιτική και με την εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης κινητικότητας γιατί μόνο σε πόλεις που διαμορφώνονται σύμφωνα με αυτές τις αρχές μπορούν αυτά να γίνουν σεβαστά, ενώ από την άλλη πλευρά, η διευκόλυνση της πεζή μετακίνησης μπορεί να προσφέρει πολλά σε μια σειρά από περιβαλλοντικά προβλήματα που μαστίζουν σήμερα τον κόσμο και κυρίως τις πόλεις, ιδιαίτερα μάλιστα στη χώρα μας: ατμοσφαιρική ρύπανση, θόρυβος, κλιματική αλλαγή, εξάντληση ενεργειακών πόρων, χαμηλή οικονομική αποδοτικότητα, καθιστική ζωή κλπ
Ωστόσο όπως δυστυχώς μπορεί να διαπιστώσει όποιος ασχοληθεί σε βάθος με τα προβλήματα αυτά, στο θέμα του περιβάλλοντος υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση σε τρόπο ώστε, η διαρκώς αυξανόμενη ευαισθησία της κοινής γνώμης να μην μπορεί να μεταφραστεί σε θετικές για το περιβάλλον ενέργειες που θα βελτίωναν τη ζωή όλων μας και θα ανακούφιζαν το οικοσύστημα από την πίεση των ανθρωπογενών δράσεων. Πολλές φορές μάλιστα η παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης καταλήγει στο να προωθούνται δραστηριότητες επιβλαβείς για το περιβάλλον που παρουσιάζονται όμως σ’ αυτήν ως σωτήριες. Το χειρότερο είναι ότι συχνά η παραπλανητική αυτή πληροφόρηση εκπορεύεται όχι μόνο από ιδιωτικά συμφέροντα, αλλά και από δημόσιους φορείς που έχουν ταχθεί να ενεργούν για την προστασία των γενικότερων συμφερόντων μας και για το κοινό καλό.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από την τρέχουσα επικαιρότητα είναι η επιμονή του ΥΠΕΧΩΔΕ να προωθήσει τους αυτοκινητόδρομους στον Υμηττό, που έχουν ξεσηκώσει τη δικαιολογημένη αντίδραση των περιοχών από όπου θα περάσει και θα υποβαθμίσει. Οι αυτοκινητόδρομοι αυτοί, όχι μόνο δεν πρόκειται να λύσουν τα προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης της πόλης (όπως ψευδώς ισχυρίζεται το υπουργείο), αλλά, εκτός από την καταστροφή που θα προκαλέσει τοπικά στο φυσικό περιβάλλον, θα προκαλέσει αστική διάχυση (την οποία, ψευδώς επίσης, ισχυρίζεται ότι προσπαθεί να περιορίσει) και ανεξέλεγκτη επέκταση της πόλης, και τελικά, γι’ αυτούς τους λόγους, ενίσχυση της χρήσης του ΙΧ αυτοκινήτου και της μοτοσικλέτας εις βάρος της ποδηλασίας, της πεζή μετακίνησης, και της χρήσης συλλογικών μεταφορών. Το παράδειγμα της Αττικής οδού είναι μπροστά στα μάτια μας, και οι υποσχέσεις που έχουν ήδη διαψευσθεί, για καλύτερο περιβάλλον και λιγότερη κυκλοφοριακή συμφόρηση, είναι ακόμα νωπές. Το μόνο που έχει απομείνει είναι η οικονομική σπατάλη και τα διόδια που αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε.Το ΥΠΕΧΩΔΕ στην απάντησή του προς τους συλλόγους και τις κινήσεις πολιτών που αγωνίζονται για καλύτερο περιβάλλον, απαντάει με το δόγμα «το αυτοκίνητο είναι απαραίτητο και πρέπει να δημιουργήσουμε υποδομή γι’ αυτό», φτάνει μάλιστα να χαρακτηρίσει τα καταστροφικά σχέδια «απαραίτητα και αναγκαία από περιβαλλοντική άποψη»! Η αλήθεια είναι όμως οτι σήμερα οι περισσότερες πόλεις στον ανεπτυγμένο κόσμο προσπαθούν να περιορίσουν τη χρήση των αυτοκινήτων και να ενισχύσουν την ποδηλασία και το περπάτημα. Η Γαλλία π.χ. ανακοίνωσε ότι σταματάει τελείως την κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, τη στιγμή που στη χώρα μας ο σιδηρόδρομος υπονομεύεται συστηματικά και βαίνει προς διάλυση. Πόλεις όπως η Κοπεγχάγη, η Ζυρίχη, το Άμστερνταμ ενισχύουν την ποδηλασία και το περπάτημα εφαρμόζοντας εκτεταμένα προγράμματα (πραγματικών) πεζοδρομήσεων (και όχι μόνο κατ’ όνομα όπως στη χώρα μας) αναπτύσσοντας τουρισμό, οικονομική αποδοτικότητα, ποιότητα ζωής και υγιεινό περιβάλλον για τους πολίτες τους.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η προβολή των μοτοσικλετών (αντί της ποδηλασίας) ως οικολογικό μέσο μετακίνησης. Κατά καιρούς μάλιστα βλέπουμε πολιτικούς και παράγοντες να ποζάρουν καμαρωτοί πάνω στις μηχανές τους παριστάνοντας τους οικολόγους. Η αλήθεια όμως είναι ότι η ρύπανση των μοτοσικλετών δεν είναι καθόλου αμελητέα (τα όρια για το CO που έδωσε το υπουργείο είναι πολύ ανώτερα από αυτά των καταλυτικών αυτοκινήτων), ιδιαίτερα μάλιστα η ηχορύπανση, που είναι μια πολύ σοβαρή μορφή ρύπανσης με συνέπειες στην ψυχική, αλλά και τη σωματική υγεία μας. Ο ισχυρισμός ότι καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο στην πόλη είναι επίσης παραπλανητικός γιατί στην πραγματικότητα καταλαμβάνουν χώρο κυρίως από τους πεζούς. Βλέπουμε να κυκλοφορούν και να σταθμεύουν στα πεζοδρόμια, στους πεζόδρομους, στις ράμπες των ανάπηρων (τους οποίους έχουν εκδιώξει), τα πάρκα και γενικότερα όλους τους χώρους που προορίζονται για πεζούς. Ο φασισμός αυτός και η τρομοκρατία που εξασκούν με την ανεξέλεγκτη κίνησή τους (με αξιοσημείωτο θράσος πολλές φορές) αφήνει τελείως αδιάφορη την αστυνομία και γενικότερα τις αρχές, που ασχολήθηκαν όμως λ.χ. για να διώξουν κάποιον απελπισμένο πεζό που επιχείρησε να περάσει πάνω από ένα παράνομα σταθμευμένο σε πεζοδρόμιο τζίπ που είχε καταλάβει όλο το χώρο των πεζών. Στην προσπάθεια αυτή άλωσης των χώρων των πεζών από τις μοτοσικλέτες έχει επιστρατευτεί και ο ιδιωτικός τομέας με διαφημίσεις μοτοσικλετών που προτρέπουν στην επιθετική οδήγησή τους, χωρίς φυσικά να προκαλέσουν την παραμικρή αντίδραση των αρχών.
Από τα παραπάνω λοιπόν βγαίνει το συμπέρασμα ότι οι πολίτες θα πρέπει να αντιμετωπίζουν με κριτικό πνεύμα τις ανακοινώσεις των αρχών όταν ανακοινώνουν φιλοπεριβαλλοντικά μέτρα. Θα πρέπει να ψάχνουμε τι ωφελεί πραγματικά το περιβάλλον και να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί απέναντι στις διαβεβαιώσεις αυτών που μας έχουν οδηγήσει στην παρούσα περιβαλλοντική κρίση και υποστηρίζουν με τις ενέργειες και τις παραλείψεις τους μια πόλη που δεν μπορούμε ούτε καν να περπατήσουμε. Καλούμε τους πολίτες να δραστηριοποιηθούν και να λάβουν ενεργό μέρος στην προάσπιση του περιβάλλοντος και των δικαιωμάτων των πεζών γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να αλλάξει η κατάσταση και να σώσουμε το περιβάλλον και τη ζωή μας.