ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ
Πεζοί … είδος υπό διωγμόν
Τετάρτη 7 Μαϊου 2003, αίθουσα αντιπρ. ΤΕΕ
Η κατάσταση στο θέμα της καταπάτησης των δικαιωμάτων των πεζών έχει φτάσει σε ακραίο σημείο. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η προσβολή της αξιοπρέπειας και η μείωση της κινητικότητας των περισσότερο ευάλωτων πολιτών: μικρά παιδιά, άτομα με αναπηρίες, υπερήλικες κλπ. Οι κατηγορίες αυτές υπολογίζονται στο 50% περίπου του πληθυσμού.
Ένα από τα κυριότερα ζητήματα που δημιουργούν προβλήματα στους πεζούς είναι η παράνομη και ανεξέλεγκτη στάθμευση και κίνηση οχημάτων στους χώρους που προορίζονται για τους πεζούς. Η κατασκευή χώρων στάθμευσης σε κεντρικές περιοχές, εκτός από την καταστροφή και την υποβάθμιση των κοινόχρηστων χώρων που προκαλεί, επιτείνει το πρόβλημα με την προσέλκυση και άλλων μετακινήσεων οχημάτων. Η λύση που φαίνεται να ταιριάζει περισσότερο στις συνθήκες της Αθήνας είναι η υποχρεωτική εξασφάλιση χώρου στάθμευσης από όποιον επιθυμεί να αγοράσει μηχανοκίνητο όχημα, κάτι που στην Ιαπωνία εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία.
Σημαντικό πρόβλημα είναι γενικότερα η εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας που προστατεύει τους πεζούς. Οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες αδιαφορούν για το θέμα, και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι εχθρικά διακείμενες προς τους πεζούς, με ακραίο ασφαλώς παράδειγμα τα πρόστιμα της τροχαίας προς τους πεζούς. Υπάρχει ανάγκη ενημέρωσης της τροχαίας και όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών για τις σύγχρονες αρχές κυκλοφορίας στις πόλεις και τα σχετικά κείμενα που έχουν εκδοθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο (χάρτης δικαιωμάτων των πεζών, διακήρυξη του δικτύου πόλεων eurocities - carfree cities κλπ). Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρθηκε, παράγοντες της τροχαίας σε ενημέρωση των μικρών μαθητών πρότειναν μείωση του πλάτους των πεζοδρομίων για τη δημιουργία χώρων στάθμευσης και κίνησης οχημάτων.
Προβλήματα υπάρχουν και στην νομοθεσία που αφορά τους πεζούς. Για παράδειγμα αναφέρθηκε ότι νομικώς ισχύει σήμερα τεκμήριο υπαιτιότητος εις βάρος των πεζών σε περίπτωση ατυχήματος (αρ. 50 του ΚΟΚ), ενώ το υπουργείο περιβάλλοντος δεν έχει φροντίσει να εκδώσει την υπουργική απόφαση (αρ. 48 ΚΟΚ) για τις περιπτώσεις που η κατασκευή έργων καταστρέφει τα πεζοδρόμια.
Αναφορικά με τις κατασκευές και τον εξοπλισμό που προορίζονται για τους πεζούς (πεζοδρόμια, πεζόδρομοι, πάρκα κλπ) η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Η νομοθεσία και οι προδιαγραφές σχετικά με την προσαρμογή των κατασκευών αυτών στις ανάγκες κίνησης των πιο ευάλωτων κατηγοριών πολιτών (μικρά παιδιά, άτομα με αναπηρίες, υπερήλικες κλπ.) που έχει εκδώσει το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν εφαρμόζεται. Υπάρχει μεγάλη αυθαιρεσία και από την πλευρά των τοπικών αρχών και διάφορων φορέων και οργανισμών στην τοποθέτηση περιπτέρων, στύλων, διαφημίσεων, τραπεζοκαθισμάτων κλπ στους χώρους αυτούς. Περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν και στο σχεδιασμό των πεζοδρόμων ώστε να είναι περισσότερο ελκυστικοί για τους πεζούς και να προωθήσουν και να ενθαρρύνουν την πεζή μετακίνηση.
Τα μηχανοκίνητα δίτροχα, σε αντίθεση με τα ποδήλατα που μπορούν κάτω από κάποιες προϋποθέσεις να συνυπάρξουν με τους πεζούς και βρίσκονται κάτω από παρόμοιες συνθήκες διωγμού, δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στους πεζούς με την ανεξέλεγκτη στάθμευση και κίνησή τους σε χώρους πεζών (πεζοδρόμια, πάρκα, πλατείες, πάρκα κλπ). Σε πολλές περιπτώσεις τα προβλήματα που δημιουργούν είναι σημαντικότερα ακόμα και από αυτά που προκαλούν τα αυτοκίνητα.