Γιώργος Γιαννής

Λέκτορας, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ

Μάιος 2003

Στις περισσότερες ελληνικές πόλεις σήμερα η κυκλοφορία των πεζών αντιμετωπίζει σειρά προβλημάτων εξαιτίας της άνευ όρων παράδοσης στην προτεραιότητα της κυκλοφορίας των οχημάτων. Η άνεση και η ασφάλεια της κυκλοφορίας των πεζών αποτελούν δεύτερη (ή και ανύπαρκτη) προτεραιότητα ως αποτέλεσμα της επί δεκαετίες αδράνειας των πολιτών και της Πολιτείας (Κυβέρνηση και Τοπική Αυτοδιοίκηση).

Αποτέλεσμα της αδράνειας αυτής είναι ο αριθμός των θυμάτων πεζών στα οδικά ατυχήματα στην Ελλάδα να είναι από τους υψηλότερους αναλογικά ανάμεσα στα Ευρωπαϊκά κράτη, αφού την τελευταία δεκαπενταετία στα ατυχήματα στους ελληνικούς δρόμους αντιστοιχούν κατά μέσο όρο κάθε χρόνο 405 νεκροί, 595 βαριά και 3.570 ελαφρά τραυματίες. Κατά συνέπεια, η βελτίωση της ασφάλειας των πεζών είναι δυνατόν να οδηγήσει σε σημαντική μείωση του συνολικού αριθμού των θυμάτων των οδικών ατυχημάτων. Πιο συγκεκριμένα, η διεθνής και η ελληνική εμπειρία έχουν δείξει ότι η πιθανότητα θανάτου του πεζού μειώνεται από το 90% στο 10% όταν μειωθεί το όριο ταχύτητας από 50 χλμ./ώρα σε 30 χλμ./ώρα, όπως επίσης ότι στις περιοχές κατοικίας που εφαρμόστηκαν μέτρα χαμηλού κόστους για τη μείωση της ταχύτητας της κυκλοφορίας (π.χ. Νέο Ψυχικό) παρατηρείται μείωση του αριθμού των ατυχημάτων κατά 60%.

Για την αναστροφή των σημερινών τραγικών συνθηκών κυκλοφορίας των πεζών στις περισσότερες ελληνικές πόλεις, οι Συγκοινωνιολόγοι με πολυετή επιστημονική συνεισφορά στα συγκοινωνιακά θέματα της Ελλάδας προτείνουν σειρά μέτρων για τη βελτίωση της κυκλοφορίας των πεζών στις Ελληνικές πόλεις, όπως αυτές προκύπτουν από τη διεθνή εμπειρία και την προσαρμογή της στην ελληνική πραγματικότητα. Τα βασικότερα αυτά μέτρα συνοψίζονται στα παρακάτω σημεία:

- Ετοιμασία και υιοθέτηση πολιτικής για την κυκλοφορία των πεζών από κάθε Δημοτική Αρχή, στην οποία θα καθορίζονται σαφώς τα όρια της προτεραιότητας των οχημάτων και των πεζών και θα προγραμματίζονται συγκεκριμένες δράσεις για την υλοποίηση της πολιτικής αυτής.

- Συστηματική αναβάθμιση των πεζοδρομίων και συντήρηση και επιτήρηση της σωστής λειτουργίας πεζοδρόμων.

- Ανάπτυξη ολοκληρωμένων δικτύων διαδρομών πεζών, καθώς και προστατευμένων διαδρομών ατόμων με ειδικές ανάγκες.

- Ανάπτυξη συστήματος κατάλληλης σήμανσης των πεζοδρόμων και των διαδρομών πεζών.

- Έμφαση στην αστυνόμευση της παράνομης στάθμευσης επί των πεζοδρομίων, πλατειών και διαβάσεων πεζών.

- Δημιουργία κατάλληλου αριθμού θέσεων στάθμευσης δικύκλων, έτσι ώστε να σταματήσει το φαινόμενο της στάθμευσής τους επί των πεζοδρομίων.

- Προώθηση της άνετης και ασφαλούς κίνησης των πεζών στην περιοχή των σταθμών των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και ιδιαίτερα στους κομβικούς σταθμούς με υψηλή κυκλοφορία πεζών.

- Δημιουργία και επιτήρηση ζωνών με όριο ταχύτητας 30 χλμ./ώρα σε περιοχές κατοικίας και έντονων εμπορικών δραστηριοτήτων.

- Εφαρμογή σειράς τεχνικών μέτρων χαμηλού κόστους μείωσης της ταχύτητας της κυκλοφορίας σε επιλεγμένες περιοχές κατοικίας (υπερυψωμένο οδόστρωμα στις διασταυρώσεις, στενώσεις οδών, προεξοχές πεζοδρομίων, κλπ.),

- Εντοπισμός επικίνδυνων θέσεων με στατιστικά αυξημένο αριθμό ατυχημάτων με εμπλοκή πεζού και εφαρμογή των απαραίτητων βελτιωτικών επεμβάσεων.

- Συστηματική επιτήρηση των μικρών (δίκτυα Οργανισμών Κοινής Ωφελείας) και των μεγάλων (ανισόπεδοι κόμβοι, τραμ, κλπ.) έργων για τη διαφύλαξη αξιοπρεπών συνθηκών κυκλοφορίας των πεζών.

- Τερματισμός στην, ούτως ή άλλως μάταια, διευκόλυνση της κυκλοφορίας των οχημάτων από τους Τροχονόμους εις βάρος της κυκλοφορίας των πεζών.

- Ουσιαστική προώθηση της προτεραιότητας των πεζών έναντι των οχημάτων και της άνετης και ασφαλούς κυκλοφορίας τους στις κεντρικές πλατείες των πόλεων (συμπεριλαμβανομένων των πλατειών Ομονοίας και Συντάγματος στην Αθήνα και Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη).

- Εκπόνηση και εφαρμογή προγράμματος αναβάθμισης των συνθηκών κυκλοφορίας των πεζών στις Ολυμπιακές πόλεις ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων.

- Προώθηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων Πεζών με την ανάρτησή της σε κεντρικά σημεία της πόλης καθώς και τακτική διανομή της σε έντυπη μορφή στο σύνολο των πολιτών.

- Εκστρατείες προώθησης της σωστής κυκλοφοριακής συμπεριφοράς των οδηγών απέναντι στους πεζούς μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των άλλων τρόπων προώθησης μηνυμάτων (αφίσες, έντυπα, κλπ.).

- Θεσμοθέτηση των μελετών επιπτώσεων οδικής ασφάλειας με έμφαση στην κυκλοφορία των πεζών σε κάθε μεγάλο (οδικό ή μη) έργο υποδομής.

- Καθορισμός και αποτελεσματική εφαρμογή κατάλληλων μέτρων φορτοεκφόρτωσης για την τροφοδοσία των καταστημάτων (ωράρια, χώροι επί των πεζοδρομίων), οι οποίοι θα διασφαλίζουν την απρόσκοπτη και ασφαλή κυκλοφορία των πεζών.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ